آیا تاکسی برقی در شرایط کمبود برق توجیه دارد؟

این روزها که قطعی برق در تابستان یا محدودیت گاز در زمستان تجربه‌ای آشنا شده، طبیعی است که بسیاری بپرسند:

«با این وضعیت برق، تاکسی برقی چه منطقی دارد؟ مگر خودمان برق کم نداریم؟»

این سوال در ظاهر منطقی است، اما اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، می‌بینیم که برقی‌سازی ناوگان تاکسی نه‌تنها مشکلی برای برق کشور ایجاد نمی‌کند، بلکه می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد.

۱. برق کم داریم یا مدیریت مصرف مشکل دارد؟

برق ایران در ساعاتی از روز (به‌ویژه بعدازظهرهای تابستان) با کمبود مواجه است. اما در نیمه‌شب تا صبح، شبکه ظرفیت خالی زیادی دارد. وزارت نیرو همیشه توصیه می‌کند وسایل پرمصرف را شب روشن کنیم.

یعنی ما مشکل «شبانه‌روزی» نداریم، بلکه مشکل «ساعتی» داریم.

اگر تاکسی‌های برقی در ساعات کم‌بار (مثلاً ۱۲ شب تا ۶ صبح) شارژ شوند، نه‌تنها فشاری به شبکه نمی‌آید، بلکه ظرفیت بلااستفاده به کار گرفته می‌شود.

۲. بار واقعی تاکسی‌های برقی چقدر است؟

فرض کنید ۵ هزار تاکسی برقی بخواهند شبانه شارژ شوند. اگر هرکدام به حدود ۳۷ کیلووات‌ساعت برق نیاز داشته باشند، مجموعاً به حدود ۱۸۵ مگاوات‌ساعت نیاز است. اگر این مقدار طی ۶ ساعت شبانه تأمین شود، بار شبکه فقط حدود ۳۱ مگاوات خواهد بود.

این رقم، کمتر از ۰.۰۴٪ اوج بار برق کشور است!

۳. چه سودی برای مردم دارد؟

✅ کاهش بنزین: تاکسی‌ها بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان بنزین هستند. برقی‌سازی آن‌ها، واردات بنزین و یارانه را کاهش می‌دهد.

✅ هوای سالم‌تر: تاکسی برقی آلایندگی ندارد. در شهرهایی مثل تهران و مشهد، همین می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد.

✅ هزینه کمتر: شارژ برق بسیار ارزان‌تر از بنزین است و تاکسی‌های برقی تعمیر و نگهداری کمتری نیاز دارند.

✅ فرصت شغلی: توسعه ایستگاه‌های شارژ، ساخت تجهیزات و خدمات نرم‌افزاری اشتغال‌زا است.

۴. تجربه دنیا چه می‌گوید؟

کشورهایی مانند هند، ترکیه و چین هم با کمبود برق فصلی مواجه‌اند. ولی برقی‌سازی حمل‌ونقل را متوقف نکرده‌اند، چون:

هزینه‌هایی که امروز بابت سوخت فسیلی، آلودگی هوا و سلامت مردم می‌دهند، بیشتر از سرمایه‌گذاری در تاکسی برقی است.

نتیجه‌گیری

اگر توسعه تاکسی برقی بی‌برنامه باشد، بله، می‌تواند مشکل‌ساز شود. اما اگر:

1. شارژها فقط در ساعات شب انجام شود،
2. ناوگان به‌تدریج و مرحله‌ای وارد شود،
3. زیرساخت شارژ هوشمند ایجاد شود،

آنگاه تاکسی برقی نه‌تنها مشکلی برای برق کشور ایجاد نمی‌کند، بلکه ابزاری هوشمندانه برای استفاده بهینه از برق و کاهش آلودگی شهرهاست.

پس به‌جای گفتن «برق نداریم، تاکسی برقی نه»، بهتر است بپرسیم: چطور تاکسی برقی را درست اجرا کنیم؟